Udruženje Nova mreža
Učestvujte u istraživanju Nove mreže: Seksizam u svakodnevnom životu i medijima
Udruženje Nova mreža tokom narednih nekoliko meseci realizuje projekat "Seksizam u svakodnevnom životu i medijima" u okviru kojeg se na reprezentativnom uzorku na teritoriji Niša sprovodi istraživanje o tome koliko su stariji od 18 godina upoznati sa terminom "seksizam" i da li prepoznaju njegovo značenje.
Cilj projekta je mobilizacija građanki i građana na jugu Srbije u borbi protiv rodnih stereotipa u medijskom prostoru. Podizanje svesti o tome šta su rodni stereotipi i kako prepoznati seksizam u medijima i veća informisanost kako bi se uticalo na duboko ukorenjene predrasude o rodnim stereotipima i seksizmu u medijima.
U kreiranju upitnika učestvovali su sociolozi i psiholozi sa Filozofskog fakulteta u Nišu, dostupan je na online platformi i putem ovog linka možete ga otvoriti i popuniti. Pitanja su o opštoj informisanosti o tome šta je seksizam i koje su najčešće zablude u vezi sa tim pojmom. Statističkom obradom podataka dobiće se relevantni podaci o atmosferi u društvu, odnosno lokalnoj zajednici u pogledu informisanosti o tome šta je seksizam i kako ga prepoznati u svakodnevnom životu i medijima.
Projekat se organizuje u okviru Programa malih medijskih grantova koje finansira Ambasada SAD, a administrira Media & Reform centar Niš.
Nikom ona ne treba: Premijera filma niške autorske ekipe u NKC-u
Niška premijera filma "Nikom ona ne treba" biće održana 25. decembra od 18 časova u Maloj sali Niškog kulturnog centra, nakon čega će biti predstavljena kompletna autorska ekipa. Nova mreža pružila je kompletnu organizacijsku, tehničku i postprodukcijsku podršku.
Tri žene, tri sudbine, nemoć da išta promene... Autentična svedočenja rođaka žrtava, državljanki Srbije i njihove dece, koje su u najnehumanijim uslovima zatočene u logorima u Siriji. One su žrtve surove ratne trgovine od svojih najbližih.
“Nikom ona ne treba” sniman je tokom aprila 2021. godine u autentičnim eksterijerima u okolini Niša, na Kusači, u selu Koritnjak i u naselju Brzi brod na obalama Nišave. Ekipu čine niški umetnici i profesionalci iz oblasti produkcije. Scenario i režiju potpisuje Maja Mitić, direktor fotografije je Darko Ković koji je radio i montažu filma. Saradnica na scenariju je Dženeta Agović. U filmu igraju Dragana Jovanović, Aleksandra Pavlović i Maja Mitić. Autor originalne muzike je Nebojša Vovodić, a naratorka Olivera Viktorović Đurašković. Snimatelji zvuka su Slobodan Ilić i Nenad Tančić, a dizajner zvuka Filip Tančić. Autor fotografija je Ivan Jovanović. Tehničku podršku, organizaciju snimanja i kompletnu postprodukciju pružila je Nova mreža iz Niša.
Dokumentarno igrani film “Nikom ona ne treba” iznosi autentična svedočenja rođaka žrtava trgovine ljudima. Reč je o ženama koje su sa svojom decom zarobljene u logorima među kojima ima i srpskih državljanki. U tim logorima , trenutno je oko 700 žena i 1500 dece iz više od 40 zemalja iz celog sveta. Posle poraza i bekstva iz Islamske države, septembra 2017. godine, žene su se sa decom predale Kurdima koji su ih zatočili na Severu Sirije gde žive u najnehumanijim uslovima. Sva lična imena i prezimena i tačni datumi su izbačeni radi sigurnosti žrtava koje su još uvek zarobljene.
Film je do sada prikazan na festivalima u Beogradu, Sarajevu i Prištini.
NEobične razglednice Palilule: Tutunovićev podrum
Ceo kraj Palilule oko Kule dobio je po advokatu Svetozaru Tutunoviću koji je u vreme oslobođenja Niša od Turaka stekao zavidan imetak rešavajući imovinske sporove Turaka. Krajem 19. veka bio je jedan od najvećih proizvođača vina. Pored velikog podruma za skladištenje vina koristio je i mašine za gnječenje i ceđenje grožđa što je u to vreme bila retkost.
Godine 1889. pokrenuo je rad Fabrike mlevene paprike koja je tri godine kasnije otišla pod stečaj. Zbog toga mu je prodata imovina na Gorici i kuća u gradu, koja je bila jedna od najboljih u Nišu.
Novi vlasnik postao je trgovac Tasko Uzunović, a vinarski podrum su zadržali braća Zaharija Popovića, suvlasnika Tutunovićeve Fabrike aleve paprike. Bez obzira na Tutunovićev loš ekonomski bilans taj kraj Palilule je zadržao njegovo ime. Danas je ovaj objekat zapušten ali i dalje mami poglede Nišlija.
U narodu postoji legenda i da je kralj Milan Obrenović često posećivao degustacije vina i do Tutunovićevog podruma dolazio fijakerom. Podaci o posetama kralja Milana nisu strikno istorijski, ali da u svakoj legendi koja se prenosi narodom ima istine.
Priča se i da je tu bila i kafana sa velikom baštom u kojoj se jelo, pilo i tancovalo (igralo). Priređivane su i zabave. Na ulazu su se naplaćivale ulaznice. Podrum je bio opasan velikim debelim zidom od kamena i cigala, a na ulazu su bile i dve manje kule i kapija. Do Tutunovićevog podruma dolazio je i konjski tramvaj pričaju starosedeoci Palilule.
„Taj prostor je u restituciiji tako da ne postoji način da ga uredimo ali svakako je deo Palilule koji bi trebalo turistički promovisati“, kaže predsednik Opštine Palilula, Bratislav Vučković.
Tutunović podrum je deo Palilule, ali i deo brdskog prostora pod nazivom Gorica. Naseljavanje ovog kraja je počelo između dva rata. Krajolik je pružao idiličnu sliku kuća prošaranih vinogradima.
Celu epizodu o Tutunovićevom podrumu iz serijala “NEobične razglednice Palilule” pogledajte na YouTube kanalu „Nove mreže“
Emisija se realizuje uz podršku Gradske opštine Palilula.
NEobične razglednice Palilule: Svetinikolska crkva
Jedno od najvažnijih mesta za sve Palilulce je crkva Svetog Nikole, odnosno Svetinikolska crkva. Ovaj hram nalazi se na mestu na kojem još u 11. veku sazidan verski objekat.
Najstarije bogosluženo mesta u Nišu nalazi se na teritoriji Gradske opštine Palilula.
U prošlim vremenima crkva je bila malo niže od današnjeg hrama, na mestu gde je sada paraklis Preobraženja Gospodnjeg. Veruje se, a prema sačuvanim podacima se i zna da su u njoj nekada bile položene mošti Svetog Prokopija. Mošti su tu čuvane još pre 14. veka, kada su predate u Prokuplje.
Dolaskom Turaka u Niš ova srkva je srušena i pretvorena u džamiju i tako je služila sve do 16. veka kada je obnovljena.
Starešina crkve otac Zoran Filipović kaže da je početkom 17. veka tadašnji hram dorađen.
„Posle prve seobe Srba hram je bio potpuno uništen. Po svedočenju Feliksa Kanica koji je video ruševine tog hrama, on je bio veoma bogato sazidan i sa veoma kvalitenim freskama čiji se ostaci i danas čuvaju“, kaže Filipović.
Nakon toga početkom 18. veka crkva je ponovo sagradjena i posle Austro-Turskog rata Turci su je ponovo pretvorili u džamiju a kasnije je i srušili.
Celu epizodu o crkvi Svetog Nikole iz serijala “NEobične razglednice Palilule” pogledajte na YouTube kanalu „Nove mreže“
Emisija se realizuje uz podršku Gradske opštine Palilula.
NEobične razglednice Palilule: Vojničko groblje na Delijskom Visu
U blizini vojne bolnice u Nišu nalazi se memorijalni park „Staro vojno groblje na Delijskom Visu“ koje se sastoji iz Srpskog vojničkog groblja, Engleskog vojničkog groblja i dela na kojem su sahranjivani vojnici Austro-Ugarske početkom 20. veka.
Verovatno da je sahranjivanje na vojničkom groblju počelo još 1912. i 1913. godine u toku velike epidemije kolere, za vreme Balkanskih ratova, a nastavilo se i tokom Prvog i Drugog svetskog rata.
Istoričar Vladimir Jovanović kaže da je na nekadašnjoj površini od 5 hektara sahranjeno oko 3.000 vojnika, vojnog i medicinskog osoblja.
„Tu nisu sahranjivani samo vojnici koji su podlegli ranama, već je najveći broj onih koji su umrli od zaraznih bolesti. U to vreme su vladali tifus, kolera i influenca i u toku epidemije umiralo je i po 36 ljudi dnevno. Tu je bilo i vojnog osoblja i veliki broj civila, lekara i medicinskih sestara„, kaže Jovanović.
Celu epizodu o vojničkom groblju na Delijskom Visu iz serijala "NEobične razglednice Palilule" pogledajte na našem YouTube kanalu.
Emisija se realizuje uz podršku Gradske opštine Palilula.
NEobične razglednice Palilule: Priča o spomen parku Bubanj
Od 1942. do 1945. na Bubnju streljano preko 13 hiljada rodoljuba
Na samo 3 kilometra od centra Niša na brdu Bubanj nalazi se mesto najvećeg stradanja Srba, Roma i Jevreja u Drugom svetskom ratu. Tu su streljani zarobljenici iz zloglasnog logora na Crvenom krstu. Nakon oslobođenja pronađeno je mnogo rovova dužine od 20 do 50 metara sa ljudskim leševima, a u većini njih postojalo je po nekoliko slojeva ubijenih.
Da je Bubanj jedno od najznačajnijih mesta u istoriji Niša i u srpskoj istoriji uopšte, govori i istoričar Vladimir Jovanović.
„Bubanj je jedan od najpoznatijih memorijalnih parkova posvećen drugom svetskom ratu i stradalaštvu srpskog naroda, Jevreja i Roma i svih drugih naroda koji su živeli na ovim prostorima“, kaže Jovanović.
Od 1941. godine Nemci su u Nišu ubrzo po dolasku i preuzimanju vlasti, organizovali logor na Crvenom krstu gde drže zatočene ne samo komuniste, Jevreje, Rome već i nišku inteligenciju.
„Tu su bili mnogi advokati i lekari koji su se manje više borili za svoj status i za svoju slobodu. Proboj se desio 12. februara 1942. godine i nakon toga nemačke vlasti odlučuju da kažnjavaju građane Niša i okoline time što će ih masovno streljati na jednom obližnjem brdu, koje je tada bilo na periferiji grada, pod nazivom Bubanj“, pojašnjava Jovanović.
Kako bi okupatori uništili tragove stratišta, pred kraj rata otkopavani su rovovi i spaljivani leševi
Pred kraj rata Italijani i Nemci krenuli su da otkopavaju rovove na Bubnju kako bi spaljivali leševe ne bi li zataškali svoje zločine. Međutim, oslobodioci Niša zatekli su stravične prizore.
„Građani Niša su znali da su tamo vršena masovna streljanja, slušali su kamione koji u rano jutro odvoze ljude iz logora na Bubanj. Nakon oslobođenja su pronađeni posmrtni ostaci i pretpostavlja se da je streljano oko 13 hiljada ljudi“, kaže Jovanović.
Na mestu stradanja 1963. godine otkriven je spomenik jugoslovenskog vajara Ivana Sabolića u vidu tri pesnice. Ovaj spomenik simbolizuje otpor fašizmu, a tri pesnice predstavljaju muškarca, ženu i dete i visoke su 16, 14 i 13 metara.
Više istorijskih činjenica saznajte u novoj epizodi serijala “NEobične razglednice Palilule” u realizaciji Udruženja Nova mreža iz Niša.
Ovaj projekat finansiran je sredstvima GO Palilula Niš, a sprovodi ga Udruženje „Nova mreža“, Niš.
NEobične razglednice Palilule: Inžinjerijska kasarna najmonumentalniji objekat u Nišu
Inžinjerijska kasarna koja se nalazi na području Gradske opštine Palilula predstavlja jedan od najznačajnijih i najmonumentalnijih objekata u Nišu. Sagrađena je na prelazu iz 19. u 20. vek u duhu romantičarske arhitekture. Građena je po projektu beogradskog arhitekte Danila Vladisavljevića koji je bio arhitekta Ministarstva vojske Srbije.
Inžinjerijska kasarna je najznačajnije ostvarenje ovog poznatog beogradskog arhitekte koji je, pored ostalog, projektovao u Beogradu Vojnu bolnicu, banku na Terazijama i Prometnu banku u Knez Mihailovoj ulici. Kamen temeljac za kasarnu postavljen je 10. juna 1899. godine na svečanostima kojima su prisustvovali kralj Aleksandar Obrenović i njegov otac Milan, oslobodilac Niša.
Gradnja kasarne završena je u jesen 1900. godine.
Kasarna je podignuta za potrebe vojske, ona simboliše vojni objekat – zamak, sa ugaonim poligonalnim kulama, zupcima na vrhu i vencima na potkrovlju. Na zgradi se nalaze i ukrasi sa južne i severne strane po četiri ornamenta koji prikazuju obeležje tadašnjeg roda inžinjerije. Po stilskim karakteristikama Inžinjerijska kasarna predstavlja jedan od najčistijih romantičarskih objekata u vojnoj arhitekturi.
Nakon Prvog svetskog rata bila je poznata kao Kasarna 16. Pešadijskog puka, a nakon Drugog i sve do njenog zatvaranja nosila je ime narodnog heroja – Filip Kljajić, Fića.
Od 1983. godine kasarna je proglađena spomenikom kulture i stavljena pod zaštitu države. Nakon napuštanja zgrade kao vojnog objekta Ministarstvo odbrane Srbije je početkom 2011. godine sa rukovodstvom grada sklopilo dogovor o novoj upotrebi objekta.
S obzirom na to da je Inžinjerijska kasarna specifičan i vredan objekat o kome pišu i vojnici na raznim forumima i prisećaju se svojih vojničkih dana, ovakav simbol Niša prosto vapi da bude u turističkoj pažnji Palilule, ocenjuju istoričari.
Više istorijskih činjenica saznajte u novoj epizodi serijala "NEobične razglednice Palilule" u realizaciji Udruženja Nova mreža iz Niša.
Ovaj projekat finansiran je sredstvima GO Palilula Niš, a sprovodi ga Udruženje „Nova mreža“, Niš.
NEobične razglednice Palilule: Tajne niškog Starog groblja
Ne zna se tačno od kada postoji Staro groblje u Nišu, a neki od hiljade spomenika podignuti su u 18. veku. Višedecenijska ideja da groblje, koje nije aktivno već pola veka, postane memorijalni kompleks nije realizovana zbog nedostatka novca.
Ipak je ono istorijski značajno. Nalazi se na jugu Niša odnosno u centralnom delu Gradske opštine Palilula. Groblje je izduženog oblika, sa širim istočnim ulaznim i užim zapadnim delom i zauzima gotovo 17 hektara.
Podaci sa nadgrobnih spomenika ukazuju na starost groblja.
„Pravo istraživane groblja nikada nije sprovedeno tako da ne možemo da tvrdimo da ima sao 200 nadgrobnih spomenika sa istorijskom i kulturnom vrednošću i koji zaslućuju da budu pravilno obeleženi“, kaže istoričar iz Zavoda za zaštitu spomenika Niš, Đorođe Stošić.
Najstariji je grob Voina – iz 1819. godine. Nalazi se u zapadnom delu, koji je takođe najstariji deo ovog kompleksa.
Odbornici Skupštine Gradske opštine Palilula 14. oktobra 2010. godine doneli su odluku o pokretanju inicijative u Skupštini grada Niša da se prostor Starog groblja „Gorica“ uredi u „memorijalni park“.
Istoričari kažu da jedna od zanimljivosti je da se prostor oko Starog groblja deo nekada zvao crnogorska Palilua, a evo i zašto.
„Zbog Serdara Jola Piletića, crnogorskog junaka, vojskovođe i državnika 19. veka. On je u megdanima u Crnoj Gori sa Turcima stekao slavu jer je uspeo da pogubi turske megdnadžije. U Niš je došao 1878. godine kada se posvađao sa knezom Nikolom crnogoskim i izbegao je u Srbiju i naselio se u Niš i živeo na Paliluli zbog čega se ceo jedan deo ovog naselja nazivao crnogoskom Palilulom“, objašnjava istoričar Đorđe Stošić.
Koji su još spomenici stavljeni pod zaštitu pogledajte u emisiji „Neobične razglednice Palilule“.
Ovaj projekat finansiran je sredstvima GO Palilula Niš, a sprovodi ga Udruženje „Nova mreža“, Niš.
Podrška lokalnih organizacija i predstavnika republičke vlasti za "Inicijativu za zdravo i kreativno starenje"
ZA KULTURU STARENJA: Stari nemaju programe za kreativni stil življenja
Potpisivanjem Memoranduma o saradnji predstavnika Udruženja “Nova mreža” Niš sa predstavnicima organizacija sa kojima je sarađivala tokom projekta “Inicijativa za zdravo i kreativno starenje”, stekli su se uslovi za dalju saradnju kako bi se postavila platforma za bolji položaj građana starijih od 65 godina i njihovo unapređenje uslova i načina života kroz razne aktivnosti.
Predsednik Gradske organizacije penzionera Mirko Zečević je, prilikom potpisivanja Memorandum o saradnji sa "Udruženjem Nova mreža", izrazio spremnost za dalju saradnju kako bi se kroz konkretne predloge realizovale još neke aktivnosti, a sve u cilju definisanja zdravih i kreativnih programa za stare koji nedostaju u lokalnoj zajednici.
Prema podacima istraživanja o stavovima i potrebama starijih građana od 65 godina u Nišu, koje je sprovedeno za potrebe projekta, 90 odsto anketiranih je iskazalo potrebu za više kreativnih aktivnost i uključivanje starije populacije u sve sfere društvenog života.
“Stari nemaju dovoljno programa i uopšte strategiju za nastavljanje osmišljenog stila življenja posle 65. godine života. Nedovoljna iskorišćenost znanja i iskustva starijih u lokalnoj zajednici može biti polazna osnova za platformu kojom bi se pokrenule promene o stavovima u društvu o starima, ali i za kreiranje raznih sadržaja koji bi promenili uslove i način života starijih osoba od 65 godina”, rekla je povodom potpisivanja Memoranduma o saradnji, koordinatorka projekta Ana Veljković.
“Definisanjem konkretnih aktivnosti delovanja za poboljšanje položaja starih u društvu i kreiranje kulture starenja koja je zapostavljena u Srbiji, kroz memoranadum, prvi koraci članova udruženja i GOP-a bi bili da stari dobijaju više informacija o načinima kvalitetnog, zdravog i kreativnog starenja, a potom i stvaranje prostora odnosno kluba za druženje starih u Nišu”, rekla je predsednica Udruženja “Nova mreža” Niš Branislava Jovanović.
Memorandum o saradnji Udruženje “Nova mreža” potpisalo je i sa članicama Kola sprskih sestara u Nišu
“Raspoloženi smo da i dalje sarađujemo jer je odziv za zdrave i kreativne radionice bio dobar, a u planu je da proširimo saradnju i na drugačije načine i kreiramo radionice, druženja i trajne programe koji bi uticali na poboljšanje položaja starih u društvu i jačanje “imuniteta” kod starih”, rekla je predsednica Kola srpskih sestara Ljiljana Stojanović, koja je ujedno i predsednica sestrinstva i na regionalnom nivou.
Ovo je samo početak uključivanja lokalnih organizacija na putu ka uspostavljanju “Inicijative za zdravo i kreativno starenje”, a podrška niških organizacija (koja se očekuje i od članova veterana folklornog društva “Oro” Studentskog kulturnog centra Niš) ali i republičkih donosioca odluka doprineće socijalnoj uključenosti starih, kao i o njihovom pristupu najrazličitijim uslugama kako bi im se omogućilo zdravo i dostojanstveno starenje, zaključuju članovi Udruženja “Nova mreža”.
Narodna poslanica Jelena Žarić Kovačević pružila je nesebičnu podršku ovom projektu jer se, kako je istakla, zalaže za bolji položaj starih u društvu i dala pozitivan komentar na ideju celog projekta.
“Smatram da se ne koristi dovoljno znanje i iskustva građana starijih od 65 godina i podržavam inicijativu za zdravo i kreativno starenje Udruženja “Nova mreža” kako bi se oni uključili u sve društvene tokove. Položaj starih naravno da treba da se poboljša kako na lokalnom tako i na republičkom nivou i drago mi je što je Udruženje “Nova mreža” napravilo prvi korak da svi zajedno radimo na poboljšanju položaja starih i njihovo uključivanje u sve sfere društvenog života. To pokazuje koliko su nevladine organizacije važne ne samo lokalnim nego i republičkoj vlasti jer nam one daju podatke kako bismo mogli zajedno da sarađujemo i da saznamo konkretno šta je našim građanima vaćno naročito na lokalu”, rekla je na sastanku sa članovima Udruženja “Nova mreža”, narodna poslanica Jelena Žarić Kovačević.
"Izolacionisti" kao dokumentovanje osnaživanja ciljne grupe kroz okupljanje, zajednički rad i javno izvođenje.
Susretanja čoveka sa čovekom – sada i ovde kao nekada i svugde
Pozorišni performans Izolacionisti govori o o tome koliko su nam važni susreti i socijalni kontakti, koliko bez toga ne možemo i koliko nas razmena u kontaktu sa drugom osobom formira kao ljude i kreativna bića.
“Radeći na predstavi, kroz pozorišne radionice, sa osobama 60+ na projektu “Zdravo i kreativno starenje”, u vreme koronavirusa 2020 koji je preplavio našu planetu, zaustavio ljude, promenio način rada mnogih zanimanja, posebno izvođačkih umetnosti – pozorišta, plesa, koncerata... prekrio nam lica maskama, odložio druženja i putovanja, nametnuo nam pojam “fizičke distance”... bavili smo se upravo tim jednostavnim ljudskim potrebama za socijalizacijom u situaciji izolacije.
Naša predstava se bavi važnošću susreta kroz vekove i važnošću razmene ljudskog iskustva. Predstava - performans se baš zato i igra u Vizantijskoj ulici iz III veka n.e. u niškoj Tvrđavi.
Potreba za susretom, pogledom, razmenom čoveka sa čovekom, kada obična dnevna radnja - kuvanje, vez, vrtlarstvo, u grupi u zajedništvu dobijaju posebno važno značenje, jer se tako dešava prenos znanja...
Empatija, radost deljenja, lepota prirodnog u ogledalu trenutka u kome živimo - to je bila okosnica našeg rada i teme na predstavi IzolacionIsti.
Značenje imenice IZOLACIJA, inače ženskog roda (u timu su bile samo žene od izvođačica, kompozitorki, pevačice, menadžerki i moje malenkosti) u najširem značenju, je prisilna izdvojenost pojedinca kao i onemogućavanje komunikacije sa drugim ljudima ili spoljašnom sredinom. Njeno značenje je izvučeno preko sinonima: usamljenost, osamljenost, osama, samotništvo, samoizolacija, samotnjaštvo, samotinja.
Pozorište je mesto zajedništva u potrazi za odgovorima koja nas se tiču u vremenima u kojima živimo.To je kolektivna umetnost razmene kako među umetnicima dok stvaraju delo, tako i između umetnika i publike, koja samo u živom kontaktu može da se desi. Da li je izolacija nužno negativna i neprirodna ili se može u njoj naći kreativnost? Istorija nas uči da su mnoga dela upravo i isključivo stvorena u izolaciji, u osami. Želela sam da se osvrnemo na taj pozitivan aspekt značenja reči izolacija i da probamo ovom predstavom da ga osvetlimo i prihvatimo."
Autorka teksta je Maja Mitić, rediteljka i autorka koncepta predstave